Dysfagie
zorg
Tips om veilig te slikken
Goede voeding is heel belangrijk voor mensen met dysfagie. Wanneer iemand slikproblemen of dysfagie heeft, kan het plezier van eten en drinken daardoor flink verminderen. Dat kan leiden tot verminderde voedsel- en vochtinname, waardoor een persoon het risico loopt ondervoed of uitgedroogd te raken. In sommige gevallen kan dysfagie leiden tot verlegenheid, sociaal isolement en depressie. Daarom kan dysfagie de algehele kwaliteit van leven beïnvloeden.
De complicaties van dysfagie kunnen ernstig zijn, maar er zijn manieren om de aandoening onder controle te houden om veilig en gezond te blijven en ervoor te zorgen dat jij of je dierbare een betere kwaliteit van leven heeft.
Heb je de diagnose dysfagie al gekregen? Volg dan de aanbevelingen van je zorgverlener zorgvuldig op.
Een zorgverlener kan wat algemene, eenvoudige tips aanbevelen voor eten en drinken. Raadpleeg je zorgverlener om te zien of deze geschikt voor je zijn.
Houding en positionering
Een goede positionering is een van de eenvoudigste en meest effectieve behandelvormen voor mensen met slikproblemen.
Ga rechtop zitten
Zit zo comfortabel en rechtop als mogelijk – zelfs als je op bed moet eten. Gebruik zo nodig kussens als steun en om te voorkomen dat je omlaag of opzij zakt.
Houd het hoofd naar voren gekanteld
Houd bij het slikken de nek gestrekt, maar met de kin gebogen naar de borst. Zo voorkom je dat het eten of drinken in de luchtwegen terechtkomt. Gebruik zo nodig nekkussens om een stabiele positie te behouden.
Als het voelt alsof voedsel in de voedseldoorgang/borststreek blijft steken (ook al is dat maar korte tijd), kan opstaan en strekken helpen om het voedsel in de maag te laten glijden.
Eetomgeving
Voor het eten:
- Poets je tanden voor elke maaltijd
Tijdens de maaltijden:
- Haast je niet. Neem de tijd om te kauwen en door te slikken
- Zorg voor een vredige en rustige omgeving
- Wijzig de grootte van het bestek, de borden of de bekers die je gebruikt, als dat wordt aanbevolen door je zorgverlener
- Verminder afleidingen tijdens het eten of drinken. Zet de tv uit
- Ga rechtop zitten (zo dicht mogelijk bij 90°). Gebruik zo nodig kussens
- Als er een kunstgebit wordt gedragen, moet dat zo goed mogelijk passen
- Neem regelmatig slokjes van vloeistoffen, in de consistentie/dikte die door de zorgverlener wordt aanbevolen
- Slik alles in je mond volledig door tussen hapjes of slokjes
- Heeft de mond een zwakke kant, gebruik dan de sterkere kant wanneer je een lepel/vork gebruikt
- Praat niet tijdens het eten of drinken
Na het eten:
- Ga na de maaltijd minimaal 30-60 minuten rechtop zitten
- Neem de laatste hoofdmaaltijd twee tot drie uur voordat je naar bed gaat om het risico op reflux te minimaliseren
- Als je iemand helpt met zijn/haar maaltijd, controleer dan regelmatig of zijn/haar mond leeg is tussen hapjes of slokjes door
- Poets je tanden na elke maaltijd
Naast deze tips moet je misschien de consistentie van het voedsel dat je eet en de vloeistoffen die je drinkt veranderen om het slikken te vergemakkelijken en veiliger te maken, en om ervoor te zorgen dat je gevoed en gehydrateerd blijft. Wijzig altijd de textuur van het eten en/of drinken, zodat het de consistentie heeft die je zorgverlener heeft aanbevolen.